Ландшафтно-історичний аналіз території парку у смт Поморяни

  • М. П. Курницька Національний лісотехнічний університет України, м. Львів https://orcid.org/0000-0003-1059-9857
  • Л. В. Пархуць Національний лісотехнічний університет України, м. Львів
  • Н. Є. Горбенко Національний лісотехнічний університет України, м. Львів
Ключові слова: призамкова територія; композиція; дендрофлора; вікова структура

Анотація

На підставі архівних документів проаналізовано генезис створення та формування парку біля замку в смт Поморяни на Львівщині. Узагальнено первісні особливості планувальної, просторової та функціональної структури території парку, подано стильову характеристику загальної композиції об'єкт. Встановлено трансформацію початкового пейзажного планування парку в регулярно-пейзажний стиль, який поєднував партерну частину перед центральним входом у будівлю з пластичними вигинами прогулянкових доріжок, що було характерним прийомом композиції маєтків того часу. З'ясовано, що планувальна структура об'єкта ні періоду закладання, ні періоду розквіту практично не збереглася. Виявлено залишки колишніх земляних укріплень та окремі фрагменти доріжок, які добре збереглися під гумусним нашаруванням. Простежено незначну подібність сучасної об'ємно-просторової структури насаджень деяким періодам функціонування об'єкта. Виявлено зростання близько 400 дерев, які представляють 15 видів з 11 родів та 8 родин. Переважають у складі деревостану здебільшого вікові Tilia cordata Mill., Fraxinus excelsior L., та Acer platanoides L., які, ймовірно, були основою паркових насаджень у часи його закладання. З цієї причини більшість дерев (74,4 %) мають задовільний стан. Серед багатовікових виявлено два величні дерева-довгожителі з відповідною історичною та науковою цінністю, тому потребують відповідного охоронного статусу. Узагальнено наявні проблеми та важливість подальших різнобічних досліджень замкової території для розроблення проектів її реконструкції.

Завантаження

Дані завантаження ще не доступні.

Афіліація авторів

М. П. Курницька, Національний лісотехнічний університет України, м. Львів

канд. с.-г. наук, доцент, кафедра ландшафтної архітектури, садово-паркового господарства та урбоекології

Л. В. Пархуць, Національний лісотехнічний університет України, м. Львів

ст. викладач, кафедра ландшафтної архітектури, садово-паркового господарства та урбоекології

Н. Є. Горбенко, Національний лісотехнічний університет України, м. Львів

канд. с.-г. наук, доцент, кафедра деревинознавства та недеревних ресурсів лісу

Посилання

Bucovina. (2019). Galicia and Bucovina (1861–1864) – Second military survey of the Habsburg Empire. Retrieved from: https://mapire.eu/en/map/europe-19century-secondsurvey. (Data of appeal: 29.02.2019).

Bukhalo, O. (2019). Yak u Pomorianskomu zamku pravyly korol, hestapivtsi ta uchni PTU. Retrieved from: https://www.bbc. com/ukrainian/blogs-42144003. (Data of appeal: 29.02.2019). [In Ukrainian].

Czołowski, A., & Janusz, B. (1926). Przeszłość i zabytki województwa tarno-polskiego. Tarnopol: Nakładem Powiatowej Organizacji Narodowej, 99 p.

Denysova, H. V. (2015). Fitotsenotychna struktura palatsovo-parkovykh kompleksiv Zakhidnoho Lisostepu ta shliakhy yii optymizatsii. Abstract of candidate dissertation for agricultural sciences. (06.03.01 – Forest crops and Phytomelioration). Lviv: National Forestry University of Ukraine, 20 p. [In Ukrainian].

Derevni porody. (1958). Tablytsi khodu rostu i tovarnosti nasadzhen derevnykh porid Ukrainy. Kyiv: Derzhsilskohospvydav, 56 p. [In Ukrainian].

Kadastrova karta 1845 roku. (2019). Tsentralnyi derzhavnyi istorychnyi arkhiv Ukrainy u m. Lvovi. F. 186, op. 6, spr. 983, ark. 18.

Klymenko, Yu. O. (2012). Ekoloho-biolohichni osnovy vidnovlennia starovynnykh parkiv Polissia ta Lisostepu Ukrainy. Doctoral dissertation for agricultural sciences. Kyiv: National Academy of Sciences of Ukraine, National Grishko Botanical Garden, 413 p. [In Ukrainian].

Klymenko, Yu. O., & Kuznetcov, S. I. (2015). Zahalne parkoznavstvo (istorychni, bioloho-ekolohichni, landshaftno-lisivnychi pidkhody ta metody). Kyiv: TsP "Komprynt", 415 p. [In Ukrainian].

Kokhno, M. A., et al. (2001). Dendroflora Ukrainy. Dykorosli ta kultyvovani dereva y kushchi. Holonasinni. Kyiv: Higher school, 207 p. [In Ukrainian].

Kokhno, M. A., et al. (2002). Dendroflora Ukrainy. Dykorosli ta kultyvovani dereva i kushchi. Pokrytonasinni. Kyiv: Fitosotsiotsentr, 448 p. [In Ukrainian].

Ławniczak, Gr. (2014). Analiza przestrzenno-historyczna założenia pałacowo-parkowego w Żydowie gm. Rokietnica, pow. poznański. Wartości zabytkowe rewaloryzowanego obiektu uzasadnieniem wniosku o sporządzenie planu przestrzennego miejscowości. Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr. – OL PAN, 2014, X/4, 48–62. [In Polish].

Michałowski, A. (2010). Rewaloryzacja ogrodu Jana Klemensa Branickiego w Białymstoku na tle działań konserwatorskich w ogrodach historycznych Europy, [w:] Parki i ogrody zabytkowe, ochrona i konserwacja, Ogród Branickich w Białymstoku, historia rewaloryzacji, Białystok 2010. [In Polish].

Mitkowska, A. (2012). Rozważania o wartościowaniu ogrodów zabytkowych dla ich ochrony i konserwacji. In: Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków, (Ed.) B. Szmygin, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, PKN ICOMOS, Lublin 2012, 121–134. [In Polish].

Moroz, P. I. (2006). Rekonstruktsiia zanedbanykh parkiv yak zasib pokrashchennia landshaftnykh ta estetychnykh yakostei yikh obiektiv. Starovynni parky i botanichni sady – naukovi tsentry zberezhennia bioriznomanittia ta okhorona istoryko-kulturnoi spadshchyny: Materials of the International Scientific Conference, (pp. 357–362). Kyiv: Akademperiodyka. [In Ukrainian].

Orlovskyi, V. K. (2006). Inventaryzatsiia, yak instrument vidtvorennia starovynnykh parkiv. Starovynni parky i botanichni sady – naukovi tsentry zberezhennia bioriznomanittia ta okhorony istorykokulturnoi spadshchyny: Materials of the International Scientific Conference, (pp. 364–366). Kyiv: Akademperiodyka. [In Ukrainian].

Parnikoza, I. Iu. (2016). Kyivski ostrovy ta pryberezhni urochyshcha na Dnipri – pohliad kriz viky. Retrieved from: https://www.myslenedrevo.com.ua/uk/Sci/Kyiv/Islands.html.

Shlapak, V. P., Muzyka, H. I., Vitenko, V. A., & Marno, L. I. (2011). The biometric characterictics of fage-long woody plants in the Dendrological Park "Sofiyivka" end category distribution of them. Scientific Bulletin of UNFU, 21(5), 8–15. [In Ukrainian].

Sosnova, N. S. (2003). Arkhitekturno-landshaftnyi uklad sadybno-parkovykh kompleksiv Halychyny (kintsia XVIII – pochatku XX stolit). Abstract of Candidate Dissertation for Architectural Sciences (18.00.01 – Architecture theory, restoration of architectural monuments). Lviv: NU "Lvivska politekhnika", 20 p. [In Ukrainian].

Zamok. (2019). 10 faktiv pro Pomorianskyi zamok (video). Retrieved from: https://photo-lviv.in.ua/10-faktiv-pro-pomoryanskyj-zamok-video. [In Ukrainian].

Zamorski, B. (1867). Kronika pomorzańska według źródel miejscowych opwiedziana. Lwów, 171 p.

Zeleni nasadzhenia. (2001). Instrukcija z tehnichnoi inventaryzacii zelenyh nasadzhen u mistah ta selyshhah miskogo typu Ukrainy. Nakaz Derzhkomitetu budivnyctva, arhitektury ta zhytlovoi polityky Ukrainy № 226 vid 24.12.2001 r. Retrieved from: https://zakon4.rada.gov.ua/laws/show/z0182-02. [In Ukrainian].


Переглядів анотації: 297
Завантажень PDF: 0
Опубліковано
2019-12-26
Як цитувати
Курницька, М. П., Пархуць, Л. В., & Горбенко, Н. Є. (2019). Ландшафтно-історичний аналіз території парку у смт Поморяни. Науковий вісник НЛТУ України, 29(9), 32-37. https://doi.org/10.36930/40290905
Розділ
Лісове та садово-паркове господарство

Статті цього автора (авторів), які найбільше читають